Auteur
Ailo Gaup (1944 Kautokeino – 2014 Oslo) was een Samische auteur die in het Noors schreef. Hij groeide op bij pleegouders, buiten zijn Samische familie. In 1964 begon hij zijn studie in Oslo en werkte tegelijkertijd als journalist.
In de late jaren 1970 sloot hij zich aan bij de protestbeweging tegen de bouw van de Alta-waterkrachtcentrale en was hij lid van de Samische kunstenaarsgroep in Máze.
Tijdens zijn jarenlange verblijf in Kautokeino schreef hij een reeks toneelstukken, gedichten, korte verhalen en romans, waarvan sommige zijn vertaald in het Frans, Engels en Duits.
Zijn debuutbundel, Joiken og kniven (De Joik en het Mes), verscheen in 1982 en is een poëtische beschouwing van de relatie tussen de Samen en de natuur.
Zijn persoonlijke interesse en de roep van de oude trommels brachten hem ertoe het pad van de Samische sjamanen te volgen. Sinds het einde van de jaren 1980 onderwees hij sjamanisme als wereldcultuur erfgoed, gebaseerd op Samische tradities, aan geïnteresseerde groepen en individuen. Dit bracht hem naar veel verschillende plaatsen en landen om zijn kennis te delen en zelf meer te leren over dit erfgoed. Zijn belangrijkste leermeester was Michael Harner van de Foundation for Shamanic Studies in Californië.
Gaup woonde tot aan zijn overlijden net buiten Oslo, Noorwegen. Hij was mede-oprichter van het Samische Nationale Theater Beaivváš in Kautokeino en schreef ook toneelstukken voor dit theater. Hij publiceerde poëzie en romans in het Noors en Samisch, en zijn werk werd vertaald in het Engels, Frans, Duits en Pools.
(Bronnen: Nordic Studies Press & Johanna Domokos, 2019)
Websites (1)
Hieronder geven we een kleine selectie van websites over Ailo Gaup.
Store Norske Leksikon: Ailo Gaup (NO)Publicaties
Overzicht publicaties (met vertalingen):
2007, Inn i naturen
2005, Sjamansonen : Das Herz des Nordens, 2016; The Shamanic Zone, 2014; Der Noaide, 1991
1992, Natten mellow dagene: The Night Between the Days, 2010
1990, Gullspråket
1988, Trommereisen: Die Feuertrommel, 1994; In search of the drum, 1993
1986, Under dobbel stjernehimmel
1984, I Stallos natt
1983, Min duoddarat (Våre vidder)
1982, Joiken og kniven
Het overzicht van de originele publicaties is niet per se compleet. Ik streef om praktische redenen geen volledigheid na.
Vertalingen
Overzicht vertalingen:
Boeken 1 tot 6 van de 6
auteur: Ailo Gaup
land: Sápmi - Lapland
vertaling van: Sjamansonen , 2005
uitgever: Veth Verlag , juli 2016
ISBN13: 978-3939972174
genre: roman
Meer informatie...
auteur: Ailo Gaup
land: Sápmi - Lapland
vertaald uit het Noors door A.L.V. Aum
vertaling van: Sjamansonen , 2005
uitgever: Tre bjørner forlag, 2014
ISBN13: 978-8299696828
genre: algemeen
Meer informatie...
auteur: Ailo Gaup
land: Sápmi - Lapland
vertaald uit het Noors door John Weinstock
vertaling van: Natten mellow dagene, 1992
uitgever: Nordic Studies Press, december 2010
genre: roman
Meer informatie...
auteur: Ailo Gaup
land: Sápmi - Lapland
vertaald uit het Noors door Alken Bruns
vertaling van: Trommereisen, 1988
1994
ISBN13: 978-3746610245
genre: roman
auteur: Ailo Gaup
land: Sápmi - Lapland
vertaald uit het Noors door Janko Moder en Bente K. Sjordal
vertaling van: Trommereisen, 1988
uitgever: Muse, 1993
ISBN13: 978-0963175014
genre: roman
Meer informatie...
auteur: Ailo Gaup
land: Sápmi - Lapland
vertaald uit het Noors door Alken Bruns
vertaling van: Sjamansonen , 2005
uitgever: Schneekluth, 1991
ISBN13: 978-3795111267
genre: roman
Boeken 1 tot 6 van de 6
Vertalingen in tijdschriften en bloemlezingen (2)
- Worte verschwinden / fliegen / zum blauen Licht (2019) z.t.
- uit Joiken og kniven:
Das Messer (Kniven er),
Stille (Taushet). - In the Shadow of the Midnight Sun (1996), pag. 249-262. The Night Between the Days
uit: Natten mellom dagene