Pär Lagerkvist: De beul
Titel: De beul
Oorspronkelijke titel: Bödeln, 1933
Vertaald uit het Zweeds door: N. Boelen-Ranneft
Genre: roman
Uitgever: Van Loghum Slaterus, 1935
Flaptekst / Beschrijving
Uit Geschiedenis.vpro.nl:
De oorspronkelijke novelle is, zoals Menno ter Braak opmerkte, meer een reeks beelden dan een novelle. De door Evert Straat uit het Engels vertaalde toneelversie was dan ook vooral bedoeld als het vertellen van het verhaal aan de hand van krachtige beelden. Een 'schreeuw', een 'kreet' zoals Pär Lagerkvist het noemde.
In het eerste deel spelen zich een aantal taferelen af uit de loop van de geschiedenis. Zo is bijvoorbeeld het laatste avondmaal te zien en is er een tafereel met een middeleeuwse kroeg. Er worden verhalen verteld over de beul, die zwijgend op de achtergrond zit. De verhalen worden uitgebeeld middels een schimmenspel op gazen doek. Volgens Defresne symboliseert de beul hierbij de wrekende en straffende gerechtigheid. Het eerste deel gaat over in filmbeelden van oorlogsgeweld "een suggestieve montage, samengesteld door de cineast Theo Güsten, uit beelden van oorlogsfilms, voortreffelijk van geluiden en muziek, voerend naar een heksenketel".
In het tweede deel is de beul niet meer het symbool van gerechtigheidsgeweld, maar van machtsgeweld. Het speelt zich af tegen de achtergrond van een moderne dancing in een sfeer van "oorlogszucht en rassenhaat".