August Strindberg: Aan open zee
klik voor vergroting
Titel: Aan open zee
Oorspronkelijke titel: I hafsbandet, 1890
Vertaald uit het Zweeds door: Karst Woudstra
Genre: roman
Uitgever: Meulenhoff, 1984
ISBN10: 9029017473
Ook als ISBN 9026310315 Ambo 1990
Flaptekst / Beschrijving
Van de grootste schrijver die de Zweedse literatuur ooit heeft gekend, August Strindberg (1849-1912), verschenen bij Meulenhoff de romans De Rode Kamer (als speciale editie in Literair Moment), De Gotische Kamers en Zwarte vaandels, de novelle Eenzaam en Het occulte dagboek.
Aan open zee uit 1890 is Strindbergs laatste grote prozawerk van voor de Inferno-crisis. Geldnood verleidde hem tot een poging het succes van zijn folkloristische roman De bewoners van Hemsö (1887) en de novellenbundel Eilanderlevens (1888) te herhalen, tot grote tevredenheid van zijn Zweedse uitgever Bonnier. Maar omdat Strindberg juist in die tijd met zijn toneelstukje De vader en de in het Frans geschreven roman Le plaidoyer d'un fou hoopte op een doorbraak in Duitsland en Frankrijk, liet hij zijn oorspronkelijke voornemen al snel varen. Gebaseerd op onder meer Edgar Allan Poe, Huysmans' recente A Rebours en Nietzsche, groeide Aan open zee uit tot het gecompliceerdste prozawerk van zijn hele oeuvre; het vissersverhaal ontwikkelde zich tot een kunstenaarsroman, waarin de ontkiemende subjectivistische wereldbeschouwing, die zijn werk van na de Inferno-crisis kenmerkt, het wint van de idealistische maatschappijkritische tendens waaraan hij zijn werk tot het eind van de jaren tachtig ondergeschikt gemaakt had. De teloorgang van de visserij-inspecteur Axel Borg, die tenslotte noch in de fantasie, noch in de religie troost vindt, groeide tijdens het werk aan het boek uit tot een symbool voor Strindbergs breuk met zijn geloof in het directe maatschappelijke nut van de literatuur. De laatste, weergaloze bladzijden van de roman wijzen dan ook vooruit naar meesterwerken als Een droomspel, Naar Damascus en de kamerspelen. Wie Aan op zee niet heeft gelezen, traitd'union tussen het vroege en het late werk, kent Strindberg niet.