start > auteurs > Lars Gustafsson

Lars Gustafsson
Zweden

Auteur

Lars Gustafsson (Västeras, Zweden, 1936-2016) studeerde wijsbegeerte in Uppsala en Oxford. Hij debuteerde op achttienjarige leeftijd met de roman De laatste dagen en de dood van de dichter Bromberg. Hierna volgde een reeks romans, verhalen, gedichten, essays, reisbeschrijvingen en filosofische en politieke beschouwingen die Gustafsson in korte tijd tot een van de meest spraakmakende auteurs van Zweden maakten. Zijn romans en gedichten zijn in verscheidene talen vertaald. In 1962 verscheen zijn eerste dichtbundel, De ballonvaarders. Van 1962 tot 1972 was Gustafsson verbonden aan het belangrijkste literaire tijdschrift in Zweden, Bonniers Literara Magasin. Nu schrijft hij nog steeds in Svenska Dagbladet en publiceert hij regelmatig poëzie in The New Yorker.
Een hoogtepunt in zijn verhalend proza is de vierdelige romancyclus De barsten in de muur, een relaas van de verstikkende werking van een overgeorganiseerde maatschappij op het individu.

Karakteristiek voor Gustafsson als schrijver is zijn belangstelling voor wetenschappelijke onderwerpen. In zijn gedichten heeft hij van meet af aan onderzocht in hoeverre hun wetenschappelijke wereldbeeld een nieuwe poëtica zou kunnen creëren. J. Bernlef noemt hem op grond hiervan 'een mathematisch lyricus'.

In 1978 promoveerde Gustafsson op een studie over de taalfilosofie van Friedrich Nietzsche, Alexander Bryan Johnson en Fritz Mauthner, hij was gasthoogleraar in Houston, Texas. In zijn essays heeft hij zich geïnteresseerd voor utopisch onderzoek, literatuur, schilderkunst en politieke vraagstukken, in het bijzonder de macht over de politieke taal. (Bron: programma Poetry International)

In 1988 publiceerde De Bezige Bij De stilte van de wereld voor Bach, een royale selectie (uit negen bundels) uit de poëzie van Lars Gustafsson, in de vertaling van J. Bernlef en gevolgd door een informatief nawoord van zijn hand.
In 1992 volgde de introductie van zijn proza met de vertaling van de novelle De tennisspelers. In deze briljante, lichtvoetige novelle die in Austin, Texas, speelt aan het begin van de jaren zeventig, geeft Gustafsson een mild spottend beeld van Amerika, de wetenschap en de sport.
In 1994 publiceerde De Bezige Bij De namiddag van een tegelzetter: de vermakelijke en diepzinnige geschiedenis van een oude, drankzuchtige tegelzetter die een zwarte klus aanneemt in een raadselachtige villa. In deze compacte, superieur vertelde ideeënroman vol suspense en bizarre voorvallen, krijgen de stuntelige lotgevallen van de tegelzetter gaandeweg een algemeen geldende betekenis. Tom van Deel roemde in Trouw de lichtvoetigheid waarmee Gustaffson het tragische verhaal vertelt: 'Hij kan de meest verstrekkende dingen kalm en nuchter meedelen, lucide en beeldend. De stijl van vertellen is ongeëvenaard'.

In 1996 verscheen Een raadselachtige verdwijning, de nog uitgebreider selectie van zijn dichtbundels waarin De stilte van de wereld voor Bach integraal is opgenomen.

De Winklerprins schrijft het volgende over Gustafsson: Zweeds schrijver en filosoof, een bijzonder actieve figuur in het culturele leven van Zweden, daarbij zeer internationaal georiënteerd. Zijn romans en gedichten hadden aanvankelijk een sterk intellectualistisch en experimenteel karakter, maar werden in de jaren zeventig voor een breder publiek toegankelijk zonder aan kwaliteit in te boeten. Het identiteitsprobleem heeft hem sterk beziggehouden. Zijn werk heeft een grote allure en is in vele talen vertaald. Ten aanzien van zijn filosofische opvattingen heeft hij de invloed van Wittgenstein ondergaan. Hij behoort tot de onvermoeibare polemici van Zweden.

Secundaire literatuur (1)

Ton Naaijkens (2008). Steeds: dat beslissende ogenblik: Sorgenmusik van Lars Gustafsson. in: tft Armada14-50, pag. 171-180.

Websites (1)

Hieronder geven we een kleine selectie van websites over .

Wikipedia Lars Gustafsson (ZW)

Recensies (8)

De mooie blanke armen van mevrouw Sorgedahl (2011):
- de Volkskrant () Arjan Peters: Ook de nulhond kan bestaan.
De decaan (2008):
- de Volkskrant (14-11-2008) Michaël Zeeman: Onderhoudend spel met het niets dat in ons huist
Een tijd in Xanadu (2007):
- de Volkskrant (04-01-2007) Arjan Peters: De kachel van Ramsberg doet het nog steeds
Een raadselachtige verdwijning (1999):
- de Volkskrant (16-04-1999) Michaël Zeeman: Een barst in het bewustzijn
- Trouw (01-05-1999) T. van Deel: Een plotselinge pijn in het middenrif
De stilte van de wereld voor Bach (1988):
- NRC Handelsblad (28-06-1991) Arjen Schreuder: Wat wij dachten rent voor ons uit
- NRC Handelsblad (17-06-2005) Kester Freriks: Op naaldhakken. Lars Gustafsson spreekt 'verdediging van de poëzie uit
- de Volkskrant (17-06-2005) Arjan Peters: 'Ik denk nog vaak aan de duim van Ramsberg'

Publicaties

Overzicht publicaties (met vertalingen):


2019, Dr Weiss sista uppdrag [postuum]
2016, Etyder för en gammal skrivmaskin [postuumt]
2015, Doktor Wassers recept
2012, Mannen på den blå cykeln
2012, Elden och döttrarna. Valda och nya dikter
2010, Om begagnandet av elden
2008, Fru Sorgedahls vackra vita armar: De mooie blanke armen van mevrouw Sorgedahl, 2011
2003, Dekanen: De decaan, 2008
2003, Yllet
2002, En tid i Xanadu: Een tijd in Xanadu, 2007
2002, Blom och den andra magentan
2000, Meditationer – en filosofisk bilderbok
1999, Windy berättar
1999, Valda Skrifter III: Tre romaner
1999, Valda Skrifter IV: Essäer och kortprosa
1998, Valda Skrifter II: Sprickorna i muren
1998, Valda Skrifter I: Lyrik
1997, Vänner bland de döda
1996, Variationer över ett tema av Silfverstolpe: Een raadselachtige verdwijning, 1999
1996, Tjänarinnan
1995, De andras närvaro
1994, Där alfabetet har tvåhundra bokstäver
1994, Stenkista
1994, Ett Minnes palats
1993, Historien med hunden
1992, Landskapets långsamma förändringar
1991, En kakelsättares eftermiddag: De namiddag van een tegelzetter, 1994
1990, Förberedelser för vintersäsongen
1989, Problemformuleringsprivilegiet
1989, Det sällsamma djuret från norr
1988, Bernhard Foys tredje rockad
1988, Fyra poeter
1985, Bilderna på solstadens murar
1985, Frihet och fruktan
1984, Fåglarna
1984, Stunder vid ett trädgårdsbord
1983, Sorgemusik för frimurare
1982, Världens tystnad före Bach: De stilte van de wereld voor Bach, 1988
1982, Ur bild i bild
1981, Berättelser om lyckliga människor
1981, För liberalismen
1980, Afrikanskt försök
1980, Artesiska brunnar, cartesiska drömmar
1979, Filosofier
1979, Konfrontationer
1979, I mikroskopet
1978, En biodlares död: De dood van een imker, 1981
1978, Språk och lögn
1978, Kinesisk höst
1977, Tennisspelarna: De tennisspelers, 1992
1977, Sonetter
1977, Den lilla världen
1976, Sigismund
1976, Strandhugg i svensk poesi
1975, Världsdelar
1975, Familjefesten
1973, Yllet
1973, Den onödiga samtiden, tillsammans med Jan Myrdal
1972, Varma rum och kalla
1972, Kommentarer
1971, Hr Gustafsson själv
1970, Två maktspel
1970, Kärleksförklaring till en sefardisk dam
1969, Konsten att segla med drakar, 1969 Utopier
1968, Bröderna Wright uppsöker Kitty Hawk
1967, Förberedelser till flykt och andra berättelser
1966, En resa till jordens medelpunkt och andra dikter: Het vaderland onder de aarde, 17 gedichten en een naschrift, 1980
1966, Den egentliga berättelsen om herr Arenander: Het eigenlijke relaas over de heer Arenander, 1975
1964, The Public Dialogue in Sweden
1963, En förmiddag i Sverige
1962, Ballongfararna
1962, Följeslagarna
1961, Nio brev om romanen
1960, Bröderna
1959, Poeten Brumbergs sista dagar och död
1957, Vägvila

Het overzicht van de originele publicaties is niet per se compleet. Ik streef om praktische redenen geen volledigheid na.

Vertalingen

Overzicht vertalingen:

Boeken 1 tot 10 van de 10


De mooie blanke armen van mevrouw Sorgedahl
auteur: Lars Gustafsson
land: Zweden
vertaald uit het Zweeds door Cora Polet
vertaling van: Fru Sorgedahls vackra vita armar, 2008
uitgever: Hoogland & Van Klaveren, april 2011
ISBN13: 978-9089670373
genre: roman

Meer informatie...

De decaan
auteur: Lars Gustafsson
land: Zweden
vertaald uit het Zweeds door Cora Polet
vertaling van: Dekanen, 2003
uitgever: Hoogland & Van Klaveren, september 2008
ISBN13: 978-9076347967
genre: roman

Meer informatie...

Een tijd in Xanadu
auteur: Lars Gustafsson
land: Zweden
vertaald uit het Zweeds door J. Bernlef
vertaling van: En tid i Xanadu, 2002
uitgever: Hoogland & Van Klaveren, december 2007
ISBN13: 978-9076347899
genre: poezie

Meer informatie...

Een raadselachtige verdwijning
auteur: Lars Gustafsson
land: Zweden
vertaald uit het Zweeds door J. Bernlef
vertaling van: Variationer över ett tema av Silfverstolpe, 1996
uitgever: De Bezige Bij, 1999
ISBN10: 9023447654
genre: poezie

Meer informatie...

De namiddag van een tegelzetter
auteur: Lars Gustafsson
land: Zweden
vertaald uit het Zweeds door Elina van der Heijden en Wiveca Jongeneel
vertaling van: En kakelsättares eftermiddag, 1991
uitgever: De Bezige Bij, 1994
ISBN10: 9023434137
genre: roman

Meer informatie...

De tennisspelers
auteur: Lars Gustafsson
land: Zweden
vertaald uit het Zweeds door Bertie van der Meij
vertaling van: Tennisspelarna, 1977
uitgever: De Bezige Bij, 1992
ISBN10: 9023432533
genre: roman
BBLiterair

Meer informatie...

De stilte van de wereld voor Bach
auteur: Lars Gustafsson
land: Zweden
vertaald uit het Zweeds door J. Bernlef
vertaling van: Världens tystnad före Bach, 1982
uitgever: De Bezige Bij, 1988
ISBN10: 9023446623
genre: poezie
Heruitgave door Hoogland & Van Klaveren 2007 ISBN: 90 76347 74 3

Meer informatie...

De dood van een imker
auteur: Lars Gustafsson
land: Zweden
vertaald uit het Zweeds door J. Bernlef
vertaling van: En biodlares död, 1978
uitgever: Van der Velden, 1981
ISBN10: 9065210741
genre: roman

Meer informatie...

Het vaderland onder de aarde, 17 gedichten en een naschrift
auteur: Lars Gustafsson
land: Zweden
vertaald uit het Zweeds door J. Bernlef
vertaling van: En resa till jordens medelpunkt och andra dikter, 1966
uitgever: Journal, 1980
genre: poezie

Meer informatie...

Het eigenlijke relaas over de heer Arenander
auteur: Lars Gustafsson
land: Zweden
vertaald uit het Zweeds door Rita Verschuur
vertaling van: Den egentliga berättelsen om herr Arenander, 1966
uitgever: A.W. Bruna, 1975
genre: roman

Boeken 1 tot 10 van de 10

Vertalingen in tijdschriften en bloemlezingen (17)

  • Poetry International (2005) z.t. online

    Gladheid; Voorn; Triviale Kennis; Het paradijs; Tijdverdrijf
    Gustafsson was te gast in 1970 (1e festival), 1979 (10e), 1991 (22e), 1993 (24e), 1994 (25e) en in 2005 (36e).

  • Raster (2003) jrg/nr. 103, pag. 26-30. Kunst vindt in de hersenen plaats online
  • Raster (2000) jrg/nr. 90, pag. 13-16. De pest online

    over De pest van Camus

  • Raster (1997) jrg/nr. 79, pag. 183-190. Gedichten online

    Antieke filosofie in navolging van Eubolides
    Ter herinnering aan Lord Kelvin
    Rust aan het begin van warme dagen
    Ontmoetingen
    Het feest

  • Raster (1995) jrg/nr. 70, pag. 99-101. Over de goede regering online

    Over de goede regering

  • Raster (1994) jrg/nr. 65, pag. 139-147. Zeven gedichten online

    Sven Delblanc (1931-1992)
    De rangorde der genade
    Droomgedicht
    Audiëntie bij de muze
    Aristoteles en de langoustines
    Het sonnet over begin en einde
    De trap

  • Raster (1992) jrg/nr. 59, pag. 57-63. Vier gedichten online

    Sörby Elegie
    Elegie over verloren en vergeten voorwerpen
    Elegie over de randboulevards
    Gewoonten

  • Raster (1990) jrg/nr. 50, pag. 34-39. Gedichten online

    Elegie over de oude Mexicaanse vrouw en haar dode kind
    Albrecht Dürers neushoorn 1515
    Elegie: wanneer de schaduwen lengen

  • De Tweede Ronde. Zweeds nummer (1989) jrg/nr. 10, pag. 77-86. Het verhaal van een Groenlandvaarder online
  • Raster (1988) jrg/nr. 43, pag. 113-117. Acht verhalen online

    Voetbal
    Paardebloem
    Lawntennis
    Labrador
    Rilke, Rainer Maria
    Telefoonbeantwoorder
    Marx Brothers
    Meubeltoonzaal

  • Vanzelfsprekend natuurlijk, poëzie uit Zweden (1984), pag. 100-110. z.t.

    Uit Världens tystnad före Bach - 1982: Wat wij ”ik” noemen; De stilte van de wereld voor Bach; Sterrenhemel, het staren van de melkwegen; Bezoek aan de dichtsbijzijnde onderwereld; In de oude natuurkundeboeken; De Fuut; De witte hond; Een fantasie over Wolfgang Amadeus Mozart; De oude dorre boom.

  • Raster (1982) jrg/nr. 25, pag. 92-106. Balladen online

    (Ballade voorafgaand aan de regen)
    (Ballade over het gif)
    (Elegie over een dode labrador)
    (Ballade over een Chinese prent)
    (Ballade over kinderen)
    (Ballade over Philip Martin)
    (Ballade over de honden)
    (Ballade over de voetpaden in Västmanland)

  • Raster (1980) jrg/nr. 14, pag. 127-134. Een eiland in de streek Magora online
  • Raster (1980) jrg/nr. 14, pag. 135-141. Gedichten online

    De bruggen in königsberg;
    Een verhaal uit rusland (Metaroman);
    Inscriptie op een steen;
    Diskussies;
    Bombus terrestris;
    Na een eenzame wandeling op een vreemd verlaten zomeravond in Stockholm;
    Levenden en doden;
    Over de zachtste geluiden;
    Lars Gustafsson Naschrift.

  • Raster (1979) jrg/nr. 12, pag. 66-71. Thorn online
  • Raster (1978) jrg/nr. 6, pag. 75-81. De machines online

    Die bergwerke im harz anno 1723; Vuur- en luchtmachine; De machines Een zelfonderzoek

  • Maatstaf (1970) jrg/nr. 18, pag. 101-104. gedichten online

    uit de ballonreizigers: legende
    uit ‘en resa till jordens medelpunkt och andra dikter’: de bruggen in königsberg


Colofon